Αποστολή στην Χίο
Όπως πάντα το πλοίο της γραμμής φτάνει στο λιμάνι στις 4 το πρωί. Κατεβαίνοντας από το πλοίο στην προβλήτα, σοκαρίστηκα αντικρίζοντας τους λιμενικούς να παρατηρούν και να διαχωρίζουν παράμερα εκείνους τους επιβάτες που κατά την γνώμη τους θα μπορούσαν να ήταν μετανάστες.
Ζητούσαν νομιμοποιητικά χαρτιά ενώ άδειαζαν τα υπάρχοντα τους στο έδαφος προκειμένου να τα ψάξουν. Ένας τυπικός έλεγχος δηλαδή που βέβαια δεν αφορά όλους παρά μόνο τους ξένους τρίτων χωρών, σύμφωνα με το πνεύμα και την ρητορική της ξενοφοβίας των ημερών.
Στην Χίο ακούγαμε διάφορα. Ήδη πριν επισκεφτούμε το ΚΥΤ μας είχαν προϊδεάσει. Απαγορεύεται να συνομιλείτε με πρόσφυγες, απαγορεύεται να φωτογραφίζετε, απαγορεύεται να εισέλθετε στο camp εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια. Κινδυνεύετε να προσαχθείτε στο τμήμα. Η περιοχή ελέγχεται με Drone που πετά σε τακτά χρονικά διαστήματα. Δεν μπόρεσα να διαπιστώσω αν αυτά που λέγονται είναι αλήθεια η αν πρόκειται για εκφοβισμό. Όμως είναι γνωστό ότι η αλληλεγγύη τίθεται συχνά στο στόχαστρο και επιχειρείται η αποθάρρυνσή της, μέσω της προσπάθειας ποινικοποίησης της.
Αυτό όμως που διαπίστωσα ήταν ένας βαθύς διαχωρισμός της κοινωνίας, σε αυτούς που ανέχονται τους πρόσφυγες και τους άλλους που είναι τελείως εχθρικοί. Η ξενοφοβική υστερία έχει δηλητηριάσει τον πληθυσμό με κίνδυνο την συνοχή της χώρας. Χαρακτηριστικό περιστατικό ήταν όταν γευματίζαμε στο λιμάνι όπου μια γυναικοπαρέα χόρευε, διασκέδαζε και τραγουδούσε. Το θέαμα ήταν ευχάριστο και τις χαζεύαμε με ένα πλατύ χαμόγελο. Στο τέλος πριν αποχωρήσουν τραγούδησαν τα κάλαντα και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Βρήκα την ευκαιρία να σηκωθώ, να τις ευχαριστήσω και να μιλήσω για το πνεύμα των Χριστουγέννων το οποίο δεν πρέπει να περιστρέφεται μόνο στο δικό μας μικρόκοσμο, αλλά να επεκτείνεται σ όλη την κοινωνία. Έτσι τους ρώτησα αν έχουν επισκεφτεί την ΒΙΑΛ και αν έχουν δει τις συνθήκες που ζουν τα παιδάκια. Η απάντηση ήρθε αμέσως.« Εσύ και αυτοί είσαστε πράκτορες του Ερντογαν. Δεν μας ρώτησαν αυτοί αν τους θέλουμε, να σηκωθούν να φύγουν. Αυτοί φταίνε που υποφέρουν τα παιδάκια τους.» Επειδή δεν υπήρξε δυνατότητα κάποιας λογικής συνεννόησης αποχώρησα διότι δεν μπόρεσα να δεχτώ την τόση μεγάλη έλλειψη συμπόνοιας και κατανόησης γι αυτούς τους κατατρεγμένους ανθρώπους που υπέφεραν από τον πόλεμο, έχασαν την περιουσία τους και τους αγαπημένους τους ενώ τώρα υποφέρουν και από ρατσισμό στην Ελλάδα. Αλλά τι να περιμένω όταν ο ίδιος ο Μητροπολίτης Χίου ξεστομίζει λόγια μίσους « Ούτε μόνιμα, ούτε προσωρινά εδώ οι ομογενείς των Οθωμανών κατακτητών.»
Από την άλλη κατανοώ ότι οι τοπικές κοινωνίες σηκώνουν, ένα δυσανάλογο βάρος μετά την συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας (την οποία είχαμε καταδικάσει ως Fair Planet πολλές φορές στο παρελθόν) και οδήγησε σε αυτόν τον απαράδεκτο εγκλωβισμό τόσων ανθρώπων.
Το ίδιο πρωί επισκεφθήκαμε την ΒΙΑΛ. Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουμε την κατάσταση που επικρατεί. Μιλάμε για τραγωδία.
Έχω ταξιδέψει σαν γιατρός σε πολλά camps προσφύγων στην Αφρική, στο Darfur, στην Niala του Σουδάν, στο Bilal, αλλά τέτοια αθλιότητα πρώτη φορά βλέπω και δεν μπορώ να καταλάβω τι φταίει. Για να γίνει υποφερτά ανθρώπινος ο καταυλισμός χρειάζεται ένα καλύτερο συντονισμό και ελάχιστα χρήματα τα οποία όμως για κάποιους λόγους δεν δίνονται. Μάλλον το δόγμα αποτροπής, δηλαδή « μην ερχόσαστε γιατί εδώ τα πράγματα είναι δύσκολα», εφαρμόζεται με ένα σκληρό κι απάνθρωπο τρόπο, όχι μόνο όσο αφορά την διαβίωση των απελπισμένων, αλλά και με την στέρηση ουσιαστικά κατοχυρωμένων δικαιώματων, όπως είναι η υγεία. Η κατάργηση απόδοσης ΑΜΚΑ έχει ήδη δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα και πρέπει να τονίσουμε ότι η διασφάλιση της πρόσβασης στην υγεία των αιτούντων διεθνή προστασία αποτελεί υποχρέωση των ελληνικών αρχών, σύμφωνα με το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Πολύ γρήγορα θα βρεθούμε σαν κράτος υπόλογοι για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το ΚΥΤ ( κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης) στην ΒΙΑΛ είναι υπερπλήρες. Χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες διαμένουν εγκλωβισμένοι στο ΚΥΤ και στα γύρω χωράφια, σε πρόχειρα καταλύματα η σε λεπτές καλοκαιρινές σκηνές που δεν παρέχουν καμία προστασία από το κρύο και την βροχή. Χωρίς τουαλέτες και τρεχούμενο νερό, μέσα στις λάσπες, τις απορροές ακαθαρσιών και τα σκουπίδια. Έχει γίνει γνωστό ότι υπάρχει κτίριο μέσα στην ΒΙΑΛ, το κτίριο ανακύκλωσης, τα κλειδιά του οποίου τα έχει η Αστυνομική Διεύθυνση Χίου. Γιατί άραγε δεν χρησιμοποιείται?
Κάθε 3 περίπου μέρες μαζεύονται αλληλέγγυοι και οργανώσεις για να καθαρίσουν όσο είναι δυνατόν καλύτερα τον χώρο. Σε μια τέτοια προσπάθεια συμμετείχαμε και μείς. Όμως δεν φτάνει. Κάθε μέρα τα σκουπίδια είναι βουνό. Εύλογο ερώτημα λοιπόν είναι γιατί δεν μοιράζονται σακούλες σκουπιδιών σε κάθε σκηνή με την υποχρέωση όταν γεμίσουν να μεταφέρονται στο σημείο αποκομιδής στο δρόμο? Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί με αυτές τις συνθήκες όπου διαβιώνουν βρέφη, παιδιά, έγκυες και ηλικιωμένοι, ο κίνδυνος λοιμώξεων είναι μεγάλος και υπαρκτός, αν σκεφτεί κάποιος ότι σε αυτές τις τραγικές συνθήκες ζουν και 1.800 παιδιά περίπου, ανάμεσά τους 470 ασυνόδευτα ανήλικα δηλαδή το 25% περίπου του προσφυγικού πληθυσμού. Όσον αφορά το δικαίωμα της εκπαίδευσης των παιδιών αυτών, ελάχιστοι το θέτουν ως πρόβλημα.
Η εξαθλίωση των προσφύγων και των μεταναστών πραγματικά φτάνει στο απροχώρητο, ενώ έχει διαμορφωθεί μια άθλια πραγματικότητα που αποτελεί ντροπή για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
